جنسي سڃاڻپ ۔ جین (22)

جنسي سڃاڻپ ۔ جین (22)

”دريا خان سنڌي“

سائنس جو سياسي يا سماجي نظريات سان ملاپ ڌمڪائيندڙ رهيو آهي، ڳالھ جڏهن تائين پکين، گرهن، جبلن، ڌاتن، پد، حرڪت، عنصر وغیرھ جي ڳالھ ٿيندي آھي، گهٽ ئي گھٽ مسئلو پيدا ٿيندو آهي پر جڏهن سائنس جو رخ پاڻ اسانجي طرف ٿي وڃي تہ معاملو فرق ٿيڻ لڳندو آهي، ڪن بيٺل لگندا آهن جيڪڏهن سائنس اسانجي خيالن سان اختلاف ڪرڻ شروع ڪري تہ ڳالھ وڌڻ لڳندي آھي 

مرد ۽ عورت ۾ نفسياتي فرق پرورش جو نتيجو آهي، انجي وجھ فطرت ناهي ۽ ڪلچر آهي، صحيح تربيت ۽ پرورش جنسي فرق مٽائي ڇڏيندي، ڪو بہ ڪجھ بہ بڻجي سگهي ٿو، خرابي مردن جي معاشري جي آهي”انساني فطرت جو انڪار ڪرڻ واري سماجي انصاف جي علمبردارن جو هي نعرو 1960ع جي ڏهائي ۾ اونچو ٿيو، ايستائين جو مين اسٽريم نفسيات تي اثرانداز ٿيڻ لڳو 

ڊيوڊ رائمر جن 2004ع ۾ خودڪشي ڪئي، انجي پيدائش ميل جي طور تي ٿي هئي، انھن جو نالو بروس رکيو ويو، اهو نااهل سرجن جي لاءِ ڪئي ويندڙ ختني جي هڪ خوفناڪ ڪوشش جو شڪار بڻيا جنهن کي صحيح نہ پئي ڪري سگهجو، جان هاپڪنز يونيورسٽي جي جان مني”پرورش“ واري اسڪول آف ٿاٽ کان واسطو رکندا هيا، مني جن تجويز ڪيو تہ هارمونل ۽ بيهيوريل ٿراپي جي مدد سان جنسي تبديلي ڪري وٺجي، انھن کي ڇوڪرين وارا ڪپڙا پرايا وڃن، هويئن پرورش ڪئي وڃي، گڏين ۽ سلائي مشينن جا رانديڪا ڏنا وڃن، اناٽومي جي سرجري ڪرائي وڃجي، ٻار سميت ڪنهن کي انجو ٻڌايو ئي نہ وڃي، بروس جو نالو برينڊا رکيو ويو 

مني انهن سان وقتن بہ وقتن ملاقات ڪندا هيا، باقدگي سان پيپر پڌرو ڪندا هيا جيڪو گهڻو وڌيڪ سائٽ ڪيا ويندا رهيا ”هي هڪ بي مثال ڪاميابي آهي، ان ڳالھ جو واضح ثبوت تہ ميل يا فيميل سوشل ڪنسٽرڪٽ آهن”مني جو هي دعوي سچ کان گهڻو پري هيو“

برينڊا گڏين سان کيڏڻ کان انڪار ڪندي هئي ۽ پنهنجي ڀاءُ جي رانديڪن ۾ دلچسپي وٺندي هئي، چار سال جي عمر ۾ هڪ ڏينهن پنهنجا سڀ ڪپڙا ڪينچي سان ڦاڙي ڇڏيا، ڪردار ۾ ڊپريشن، ڏکائي ۽ ڪاوڙ ظاهر هيا، چوڏھ سال جي عمر ۾ پاڻ سان ٿيڻ واري ان خوفناڪ سلوڪ جو خاتمو ڪري ڇڏيو، هارمون جون ٽڪيون کائڻ بند ڪري ڏنيون، پنهنجو نالو برينڊا مان ڊيوڊ رکي ورتو، زندگيءَ ۾ ڪاوڙ، انڪار ۽ ڊپريشن نہ ختم ٿيو ۽ پوءِ هڪ جهڙي کانپوءِ بروس مان برينڊا، برينڊا مان ڊيوڊ بڻجڻ واري ڇوڪري خودڪشي ڪري ورتي، انھن جي هڪ آئيڊنٽيڪل جاڙو ڀاءُ برائن هيا، جن ساڌي زندگيءَ بسر ڪئي 

جنس جي تبديلي جي انهن تجربات جو نشانو ڪيترا ٻيا ماڻهون بہ بڻيا، جنسي عضوا نامڪمل هئڻ جهڙن مسئلن جي وجھ سان جنسي تبديلي جو آپريشن جهڙي پروسيچر ڪرايا ويندا رهيا، ان تي 2005ع ۾ ڪولمبيا يونيورسٽي پاران تفصيلي تجزياتي اڀياس ڪئي، جيتوڻيڪ سڀ گيس ڊيوڊ جي طرح جا انتها جا نہ هيا پر جنھن ڪيس ۾ بہ جين جي مخالف جنس اسائن ڪئي وئي، اتي وڌيڪ تر جنسي ڊسفوريا جي مسئلا رهيا، جڏهن تہ جتي جين جي مُطابق جنس اسائن ٿي انهن مان ڪو هڪ ڪيس بہ اهڙو نہ نڪتو 

انھن رپورٽن انن مفروضن کي دفن ڪري ڇڏيو ( جيتوڻيڪ ڪجھ ماڻهو اڃان بہ ان مان پاسي ٿيڻ جي لاءِ تيار ناهين) تہ جنسي سڃاڻپ پروگرام ڪري سگهجي ٿي يا سوشل ۽ ڪلچرل طريقي سان اثرانداز ٿي سگهجي ٿو، ڪجھ ٿورن ئي گھٽ ڪيسز جي، جينياتي جي صحيح چونڊ آهي 

فطرت جي اهم ترين دوا خالي هڪ سوئچ سان؟ پر پوءِ ٽرانس جينڊر؟ هي ڪيئن؟ ۽ هر ڪلچر ان مان واقف آهي تہ جينياتي سڃاڻپ پاڻ هڪ تسلسل ۾ آهي، مثال، هڪ جنس ۾ جيڪڏهن هڪ طرح جو رويو وڌيڪ آهي تہ هي ان جنس جي هر فرد ۾ هڪ طرح جو ناهي، ڪنھن فرد ۾ ٻئي جنس کان بہ وڌيڪ آهي، گڏين سان کيڏڻ وارو ڇوڪرو ۽ گاڏين سان کيڏڻ واريون ڇوڪريون عام آهن، جينياتي لحاظ سان ان ۾ ڪو تضاد ناهي، ماسٽر سوئچ ۽ جينز جي هائيرارڪي ۾ تنظيم جينياتي ڊيزائن جو حصو آهي، SRY جين آن ڪريون تہ نر بڻجي ويو، آف ڪريون تہ مادي، پر جنس جو ارادو ۽ جنسي سڃاڻپ جي وچ ٻيو گهڻو ڪجھ آهي، درجنن ٽارگيٽ آهن جنهن کي ان جين پاران فعال ڪرڻو آهي، انن کي آن يا آف ڪرڻو آهي، جيئن ڪنھن ريلي ريس ۾ ڀڄندي وقت ڏنڊي اڳئي ڀڄڻ واري جي حوالي ٿيندا آهن، اڳيان جين وڌيڪ شين کي ريگوليٽ ڪندا آهن، هارمون، رويي، سوشل، پرفارمنس، ياداشت، ڪلچرل رول، ايڪسپوزر، جنهن کي اسان جنس چوندا آهيون هي هڪ جينياتي ۽ ڊولپمينٽ جي وهندڙ جھرڻو جو هڪ وڏو سلسلو آهي، هي جين انجي منڊ تي آهي،”ان ڪيڪ کي بنائڻ جي لاءِ پهريان چار ڪوپ اٽو ورتو وڃي،” جيڪڏهن هي نہ ڪندا تہ پوءِ جيڪي بڻبو، اهو ڪيڪ نہ هوندو پر ان پهرين وک کان اڳتي ڪيترائي ويري ايشنز بڻائي وڃي سگهجن ٿا 

  

۽ جنهن طرح سوائر سنڊروم ۾ Y وائي ڪروموزوم جي هوندي بہ جينز عورت ئي بڻائيندي آهي ڇوجو هڪ سوئچ فعال ٿيڻ کان رهجي ويندو آهي، انهي طرح انجي فعال ٿيڻ جي باوجود اڳيون ڪاسڪيڊ ۾ ڪنهن جو غيرفعال رهجي وڃڻ جو پنهنجو مطلب نڪرندو آهي، ڪنھن ٻئي جين جو ڪو ٻيو ويري انٽ جو ڪنهن هارمون جي نيڪال کي ئي بدل ڇڏيندو آهي، دماغ جي لاءِ سنگل تبديل ڪري ڇڏيندو آهي، انجي سڃاڻپ جو سوائر سنڊروم چئي سگهجي ٿو 

ان تنظيم کي هائيرارڪي اسانکي جينياتي ڪاسڪيڊ جي تنظيم جي وڏي اهم اصول جو ٻڌائيندي آهي، فطرت ۽ ترتيب جي پراڻي بحث جي جنگ وڏي آهي ۽ تکو آهي، ان ۾ ڪجھ ماڻهو وچ جي راھ وٺڻ جي ڪوشش ڪندا آهن تہ سڃاڻپ ۾ فطرت ۽ ترتيب ٻهي آهن، جين ۽ ماحول، اندروني ۽ ٻاهرين ان پٽ سان ملي ڪري سڃاڻپ بڻجندي آهي، انکي”بيوقوفون جي صلح“ چئي سگهجي ٿو، ڇوجو انجي ڪا بنياد ناهي، ان سوال جو جواب ڏيڻ کان پهريان هي ڄاڻڻ جي ضرورت آهي تہ اسان هائيرارڪي ۾ ڪهڙي سطح جي ڳالھ ڪري رهيا آهن، انطرح جا ڪاسڪيڊ جينوم ۾ جڳھ جڳھ تي نظر ايندا آهن 

شخصيت ۾جنس جي ڏيکاءُ ۾ SRY جو سوئچ مٿي لڳل آهي ۽ شخصيت جي آبشار جي هزارين شاخن تائين انن جو پاڻي پهچندو آهي، ان ڪاسڪيڊ جي مٿان واري سطح تي فطرت پنهنجو ڪم قوت سان ڪندي آهي جيڪا هڪ طرفو آهي، ان جڳھ تي جنس جو تصور ساڌو آهي، آن يا آف جيڪڏهن اسان انجي پوزيشن تبديل ڪرڻ سکهي وٺون، ڪنھن ڊرگ يا جينياتي طريقي سان، تہ اسان عورتن ۽ مرد جي پروڊڪشن کي ڪنٽرول ڪري سگهون ٿا، ۽ اها مڪمل طور تي عورت يا مرد جي تقريبن سڀهي سڃاڻپ وٺي ڪري نڪرندا، ان نيٽ ورڪ ۾ اسان جيترو هيٺ هلندا وينداسين، مڪمل جينياتي ويو جو ڪم گهٽ ٿيندو ويندو آهي، انجي ميدانن ۾ انفارميشن ڪيترين جڳهن کان اچي رهي آهي، تاريخ معاشرو، ڪلچر جي ڇوليون اچي ڪري جين سان ٽڪرائبون آهن، ڪجھ هڪ ٻئي کي ڪينسل ڪري ڇڏيندا آهن، ڪجھ هڪٻئي کي وڌيڪ طاقتور، خالي ڪو هڪ زور طاقتور ناهي، پر انهن سڀني جي ملي ڪري بڻڻ وارا اثرات هڪ الڳ ۽ هيٺ مٿان وارو منظر بڻائيندا آهن، ان منظر کي اسان فرد جي شخصيت چوندا آهيون 

جين جو ارادو رنگت - جين (21)

https://www.facebook.com/groups/ScienceJeDuniya/permalink/2734348193513921/

هلندڙ... 

#ScienceJeDuniya