زمين جي اونداهي تھن مان سائنو بيڪٽيريا (بلو گرين الجي) جي دريافت
تحقيق ڪندڙ : فرنينڊو پيونيٽي سانچيز ۽ ساٿي
ترجمو: پروفيسر بشير احمد سومرو
سائنسدانن جي ھڪ بين الاقوامي ٽيم عام بيڪٽيريا جو شاھديون ڳولي لڌيون آهن ته ڪيئن اھي زمين جي ايتري ھيٺ گهرائيء وارن تهن ۾ رهن ٿا جتي سج روشنيء پھچڻ ناممڪن آهي ته جيئن اسان کي وري اندازو لڳائڻو پوندو انهن جي رھائش جو ايتر گھرائيء واري ايڪو سسٽم ۾ -- انھن ايلين (ٻئي سياري جي مخلوق) وارين دنيائن سوڌو زمين جي گهرائيء ۾ ھڪ ماحول آهي -- جنهن کي ڊارڪ بايو اسفيئر (ڪارو زندگيء وارو تھ) سڏجي ٿو-- جيڪو ڦھليل آهي سوين ميٽر زمين جي مٿاڇري کان ھيٺ ڦھلجي وڃي ٿو جتي اڻ ٻڌايل وڏي تعداد ۾ لڪل مائڪرو آرگنزمس اھڙن طريقن سان واڌ ويجهه ڪري رهيا آهن جو سائنسدان انهن کي اڃان تائين مڪمل طور تي سمجهي نه سگهيا آهن ـ
ھاڻي پھريون ڀيرو اسان کي شاھدي ملي آهي ته سائنو بيڪٽيريا جيڪو ڦوٽو سينٿيٽڪ بيڪٽيريا جو ھڪ فائلم آهي جنهن جي لاء تصور ڪيو ويو ته انهيء جي واڌ ويجهه جي لاء روشنيء جو ھجڻ ضروري آهي پر اھي جاندار اونداهيء واري بايو اسفيئر پڻ زنده رهي سگهن ٿا پر حقيقت ھيء آهي ته زندگيء جون ھي صورتون اھي نه ھيون جنهن جي لاء تحقيق ڪندڙ جاچ ڪري رهيا ھياـ
اسپين جي نيشنل سينٽر فار بايوٽيڪنالاجيء ۾ تحقيق ڪندڙ ھڪ مائڪرو بائلاجسٽ فرنينڊو پيونيٽي سانچيز ٻڌايو ته حقيقت ۾ اسان ھڪ ٻئي قسم جي بيڪٽيريا جي ڳولا ۾ ھياسين جڏهن ھن پٿرن جي نمونن جو مشاهدو ڪيو ـ ھن پٿرن جا نمونا اسپين جي ابيرين پائرائيٽ بيلٽ جي ڇھ سو تيرهن ميٽر يا ٻه ھزار فوٽ زمين جي گهرائي ۾ ڊرلنگ ڪري ڪڍي ورتا آهن ـ
پر جيئن ڀاڳن ۾ ٿيندو آ تنهنڪري سانچيز کي بيڪٽيريا جي بدران سائنو بيڪٽيريا (بلو گرين الجي) کي ڳولي لڌو جيڪي ھن جي لاء وڏي پريشانيء جو سبب بڻيا ڇاڪاڻ ته سائنو بيڪٽيريا جو زمين گهرائيء مان لڀڻ سانچيز جي تحقيق جي ابتڙ ھيو جيڪا ھن جي وڏي غلطيء جو سبب بڻي ـ جنهن تي سانچيز دانهن ڪندي چيو ته منهنجو پي ايڇ ڊي ايڊوائيزر منهنجي ھن غلطيء تي مونکي قتل ڪري ڇڏيندو پر اھا ھڪ وڏي خوشيء جي ڳالهه آهي ته ٽيم وڏي دلچسپ شيِء يعني سائنو بيڪٽيريا (بلو گرين الجي) دريافت ڪئي آهي جيڪا دنيا ۾ تقريبن ھر ھنڌ موجود آهي جنهن جي لاء ٿوري گهڻي روشنيء جي ضرورت آهي ـ
پرـــــ حيرت جي ڳالهه ھيء آهي جو 2000 فوٽ ھيٺ زمين جي تھن ۾ جتي ڪنهن به طرح سان روشنيء جو پھچڻ ممڪن نه آهي ـ حقيقت ۾ ايڏي گهرائيء ۽ اونداهيء ۾ سائنو بيڪٽيريا جو موجود ھجڻ حيرت انگيز آهي ـ
سانچيز سوال ڪيو ته ھي سائنو بيڪٽيريا ھتي ڇا ڪري رھيا آهن ۽ ھي ھيڏي گهرائيء ۽ اونداهيء ۾ ڇا ڪري رهيا آهن ـ
ھن سوال جو جواب اسان کي ھائڊروجن ڏانهن لاڙي ٿو ڌرتيء جي گھرائي مان دريافت ٿيل سائنو بيڪٽيريا جي جينياتي مان پتو پيو ته اھا ڪيلوٿرڪس, ڪروڪوڪسيڊياپسس ۽ مائيڪروڪوليس جينرا سان تعلق رکن ٿا ۽ ڌرتيء جي تھن ۾ موجود ھنڌ جتان زندگيء جا قسم مليا هيا اھو مقامي طور تي ھائڊروجن جي گهٽ گھاٽائپ سان لاڳاپيل ھئي ـ
ٽيم سوچي ٿي ته ھي سائنو بيڪٽيريا جيڪي ڌرتيء جي اھڙن اونداهن تھن ۾ رهن ٿا جتي سج جي روشني ۽ آڪسيجن جي غير موجودگيء ۾ توانائي ھائڊروجن جا اليڪٽران مھيا ھائڊروجن جا اليڪٽران توانائي مھيا ڪرڻ جي لاء جيو گهرڙن جي اندر ھڪ ھنڌ کان ٻئي ھنڌ تائين مختلف اليڪٽران قبول ڪندڙ ماليڪيولن تائين پھچائين ٿا سو به زمين جي ھيٺين ماحول ۾ ۽ پوء سائنو بيڪٽيريا ھن عمل جي ذريعي ٿوري تعداد ۾ توانائيء حاصل ڪري وٺن ٿا ـ
زمين جي گهرائيء ۾ رھندڙ سائنو بيڪٽيريا جا جيو گهرڙا پٿرن جي ٽڪرن سان چنبڙيل آهي ( پي اين اي ايس) (ڳاڙهي روشني ء وارا سگنل )ـ
اليڪٽران ٽراسپورٽ سسٽمن جو ملوث ھجڻ سائنو بيڪٽيريا جي ٻين قسمن ۾ اڳ ۾ به دريافت ٿيو آهي, پر ھتي تحقيق ڪندڙن راء ڏني ته ھائڊروجن مان توانائي وٺڻ وارو طريقو حقيقت ۾ ھن جي زنده رھڻ سبب آهي , ڦوٽو سينٿيسز واري عمل ۾ آڻڻ جي بدران ـ
جڏهن ته ھن وقت تائين اھو ھڪ انديشو آهي , تحقيق ڪندڙ چون ٿا ته سائنو بيڪٽيريا کي سخت ماحول ۾ زنده رھڻ جون صلاحيتون آهن جيئن سامونڊي ۽ رڻ پٽ وارن ٻوٽن ۾ زندھ رهڻ جو سسٽم ھوندو آهي ـ
ڪجهه سائنو بيڪٽيريا جيڪي اونداهين غارن ۾ موجود ھونديون آهن اھي پڻ سج جي روشنيء کانسواء جتي ڦوٽو سينٿيسز ممڪن ئي نه آهي انھيء ھنڌن تي پاڻ کي زنده رکنديون آهن ـ ھي چونڊ وارو مڪينزم سائنو بيڪٽيريا جي صلاحيتن تي ڀاڙي ٿو ۽ شايد ڦوٽو سينٿيسز نه ڪرڻ وارن سائنو بيڪٽيريا جي ابن ڏاڏن جي زندگيء جو عڪس ھوندوـ
جيڪڏهن تحقيق ڪندڙ صحيح آهن ته پوء ھي اسان کي سمجهڻ جو نئون موقعو ملندو ته مائيڪروبس زمين جي ايڏي وڏي گهرائيء ۾ ڪيئن زنده ٿا رهن جنهن تي وڌيڪ تحقيق جي ضرورت آهي ـ
No comments:
Post a Comment