نظام شمسي کان اڳتي
”دريا خان“
جڏهن اسان رات جو زميني مٿاڇري ڏا ڏسندا آهيون تہ اڻ کٽندڙ تارا چمڪندي ڏيکاربا آهن، پر ڇا اهوئي سڀ تارا ئي هوندا آهن؟ جي نہ انھن منجھان ڪيترا ئي زمين جيان پٿر يعني سيارا هوندا آهن جن کي پنھنجي ساٿي ڀر وارا تارا پنھنجي روشني سان روشن ڪندا آهن جيڪي اسانکي رات جي پھر ۾ تارن جيان روشن نظر ايندا آهن، ان مثال کي سمجھڻ لاءِ اسانکي گھڻو پري وڃڻ جي بہ ضرورت ناهي، بلڪ پنھنجي نظام شمسي جي سيارن کي ئي رات جي پھر ۾ اسان زميني مٿاڇري تي ڏسون تہ اسانجو سج انھن منجھان چنڊ، مريخ، يورينس، جوپيٽر، وينس، سيٽرن ۽ انجي ويجھو ٻين سيارن کي روشن ڪندو، وڌيڪ فلڪيات سان دلچسپي رکندڙ دوستن کي خبر هوندي. جيئن تہ اسانجي ملڪي وي ۾ موجود تارن جي ويجھو ڪيترا ئي خلائي پٿر سيارا چڪر لڳايندا رهندا آهن، جن کي اسان خلائي پٿر سيارا چئون ٿا، ڪجھ سيارن جي ويجھو ننڍا پڇڙا پٿر بہ سندن جي ڪشش واري دائري ۾ چڪر لڳايندا آهن، جيڪي اسانجي چنڊ جيان بہ هوندا آهن جن کي اسان سندن جا ننڍا چنڊ بہ چوندا آهيون. جيئن تہ اسانجي سج ويجھو اٺ سيارا چڪر لڳائي رهيا آهن جيئن تصوير هيٺ ڄاڻايل آهي. انھن اٺن سيارن ۾ صرف زمين تي ئي حياتيات زندگي پاتي وڃي ٿي. ٻيا سيارا زندگي مان خالي آهن ڇوجو اتي زميني ماحول ۽ ڪجھ تي آڪسيجن ۽ پاڻي ناهي پاتو ويندو. جيڪڏهن اسان سج جي حساب سان ڏسون تہ انھن منجھان زمين ٽين نمبر تي ايندي آهي، جيڪا گھڻو پري هجڻ سبب نہ گھڻو گرم آهي نہ گھڻي ٿڌي جنھن سبب ئي زندگي کي واڌ ويجھ ڪرڻ جو سٺو موقعو پڻ مليو. زمين کان پوءِ چوٿين نمبر تي مريخ ٿو اچي، مريخ سج کان گھڻي پنڌ تي هجڻ سبب گھڻو ٿڌو سيارو بہ آهي، جنھن جا ٻہ ننڍا چنڊ پڻ آهن، مريخ کان پوءِ پنجين نمبر تي سيارو جوپيٽر اچي ٿو، جيڪو خطرناڪ گيسن سان لاڳاپيل آهي، جيڪو اسانجي نظام شمي جو وڏو سيارو پڻ آهي جنھن جا هاڻي تائين اڻياسي ننڍا وڏا چنڊ پڻ دريافت ٿي چڪا آهن، ائين ناهي تہ سج جي ويجھو صرف اهوئي اٺ ئي سيارا آهن، بلڪ اربن جي حساب سان ننڍا وڏا خلائي پڇڙا پٿر سج جي ويجھو چڪر لڳائي رهيا آهن، جن کي اسان شھابين چوندا آهيون، جن ۾ برف، پاڻي، سون، لوھ، ۽ مختلف گيسون پاتون وينديون آهن، جيڪي سج جي ڪشش مان آزاد ٿي چنڊ، زمين، جوپيٽر، مريخ، ۽ ٻين نظام شمسي جي سيارن جي ڪشش هيٺ هليا ويندا آهن جيڪي سالن کانپوءِ انھن جي مٿاڇري تھ ۾ هوا جي گرم رڳڙ سان سڙي ڪري ننڍن پٿرن ۽ خاڪ ۾ ڀورا ڀورا ٿي ڪري ڪرندا آهن ڪجھ گھڻا وڏا هجڻ سبب گھڻو سڙي ڀورا ڀورا ناهين ٿي سگھندا، ائين اسانجي ملڪي وي ۾ جيڪي بہ تارا پاتا ويندا آهن انھن سڀني کي اهڙا سيارا ۽ پٿر هوندا آهن جيڪي انھن تارن جي ويجھو چڪر لڳايندا آهن، ۽ اهوئي اٺن کان وڌيڪ بہ هجن ٿا.
بھترين معلومات پيارا اسان کي توھان جي ڪاوشن جو قدر آھي
ReplyDelete