مريخ تي سج گرهن

مريخ تي سج گرهن

”دريا خان“

مريخ سياري کي ٻہ چنڊ آهن جنھن ۾ فوبس چنڊ ۽ ڊائيموس چنڊ

مريخ جا اهوئي ٻہ چنڊ مريخ تي ٿيندڙ سج گرهن جي مقادرپ کي گهٽائيندا آهن جنھن سبب سج گرهن جو نظارو پاڇي ۾ ڏسڻ لاءِ ملندو آهي مريخ تي سج گرهن جي ان منظر جو اصل ڪارڻ فوبس نالي چنڊ بڻبو آهي هاڻي تائين جي فلڪياتي تحقيق ۾ خالي اهو چنڊ اي مريخ تي سج گرهن جو ڪارڻ بڻجي ٿو جڏهن فوبس چنڊ پنھنجو چڪر لڳائيندي سج ۽ مريخ جي ويجھو اچي ويندو آهي تہ ان صورت ۾ فوبس چنڊ سج جي سامھون هڪ ننڍو ٽٻڪو جھڙي شڪل ۾ ڏيکاربو آهي تہ ان وقت سج گرهن جي شروعات ٿيندي آهي فوبس چنڊ جي سج جي سامھون اچڻ سبب ڪنھن ريت حصو سج ۾ لڪي ويندو آهي خالي ان ريت اي مريخ تي سج گرهن جو منظر ڏيکاربو آهي گهڻو ڪري اهو گول روشن ئي هوندو آهي ڪڏهن اڌ ڪڏهن پورو ڪڏهن گول روشن انھن گڏيل سبب جي ڪري سج گرهن نٿو ٿي سگھي انجو ڪارڻ فوبس چنڊ جي عراضي 18 کان 27 ڪلوميٽر جي ويجھو آهي جيڪو ننڍي هجڻ سبب ڪڏهن بہ سج کي لڪائي نٿو سگھي فوبس چنڊ خالي 7 ڪلاڪ 39 منٽن ۾ مريخ جي ويجھو پنھنجو چڪر پورو ڪري وٺندو آهي 

جڏهن تہ مريخ پنھنجي مدار ۾ محوري گردش 24 ڪلاڪ 37 منٽ ۾ پورو ڪري وٺندو آهي گول روشن سج گرهن ۾ فوبس چنڊ سج جي سڌ ۾ ظاهر ٿيندو آهي ۽ هلندي ھيٺائي ڏا اڌ سج گرهن جي شڪل ڌاري ختم ٿي ويندو آهي، جڏهن تہ ڊائيموس نالي چنڊ جي عراضي 12.39 ڪلوميٽر آهي جڏهن اهو سج جي سامھون کان مريخ ۽ سج جي ويجھو گذرندو آهي تہ هڪ ٽٻڪي جي نشان کان سواءِ نظر ناهي ايندو انکان سواءِ اهو مريخ جي مدار کان گھڻي وٿي تي گذرندو آهي جنھن سبب ڊائيموس چنڊ مريخ تي سج گرهن جو سبب نٿو بڻجي. 

مریخ تي موجود ڪيوريوسٽي روور نالي گاڏي پاران 20 آگسٽ 2013ع تي مريخ تي سج گرهن جون ورتيون ويندڙ تصويرون