چنڊ تي پيدا ٿيندڙ پھريون ٻوٽو مري ويو

چنڊ تي پيدا ٿيندڙ پھريون ٻوٽو مري ويو

دريا خان سنڌي 

ٻہ ڏينھن اڳ چيني سائنسدانن اهيو اعلان ڪيو هيو تہ چنڊ تي زندگي جا ڪرڻا روشن ٿيا آهن جڏهن چين جي چينگ فور نالي خلائي مشن گاڏي ۾ رکيل ڪنٽينر ۾ ڪپھ، سرهن ۽ ٻٽالن جا ٻوٽا پيدا ٿيا. هي بائيولاجيڪل تجربو دراصل چينگ فور مشن جو حصو هيو جنھن ۾ چين جي 28 يونيورسٽيز جي مدد سان 20.5 ڪروڙ روپين جو ڪنٽينر ٺاهيو ويو تہ جيئن چنڊ تہ ٻوٽا پيدا ڪري ڏسجن تہ گهٽ ڪشش ثقل گهڻي ريڊيشنز ۽ پڌ حرارت ۾ تيز تبديلي 

 سبب ٻوٽا ڪيئن behave عمل ڪن ٿا، پر هاڻي چنڊ کان ملندڙ خبر موجب تہ ڪپھ جو ٻوٽو شديد ٿڌ ڪارڻ ڪومائجي ويو آهي يعني مري ويو آهي، ۽ اندازو آهي بقايا 2 ٻيا بہ مري ويا آهن جنھن کانپوءِ چنڊ اڳ جيان وري زندگي کان خالي هڪ جڳھ بڻجي چڪو آهي، ڇوجو چنڊ تي ڏينھن ۽ رات چوڏھن چوڏهن ڏينهن تائين هوندا آهن جنھن ڪارڻ اتي ڏينھن جو پڌ 127 ڊگري تائين هوندو آهي جڏهن تہ رات جو پڌ منفي 173 ڊگري تائين ڪري ويندو آهي، هي مشن چنڊ جي پويان واري ڪاري حصي تي لٿو هيو ۽ جڏهن تہ چنڊ جو اڳيون حصو جيڪو اسان ڏا هوندو آهي روشن آهي جنھن وجہ سان ٻن ڏينهن پھريون چنڊ جي پويان واري حصي تي رات ٿي چڪي هوندي آهي، ائين ڪنٽينر جي اندر پڌ منفي 52 تائين ڪري چڪو هيو جيتوڻيڪ چيني سائنسدانن پاران ڪنٽينر جي اندر هيٽنگ جو نظام بہ رکيو ويو هيو پر اهو نظام وقت سر سهي نموني پنهنجو ڪم سرانجام نہ ڏئي سگھيو ۽ ٿڌ جي شدت کي گهٽ نہ ڪري سگهيو جنھن کانپوءِ ڪپھ جو ٻوٽو حيات نہ رهي سگھيو. ائين ئي چنڊ جي سطح تي جاري رهڻ وارو تاريخي انساني بائيوليوجيڪل تجربو جنھن کي 3 مينھان جاري رهڻو هيو 9 ڏينهن ۾ آخر تائين پهچي ويو.

جنھن کانپوءِ ماهرن کي چنڊ بابت نئي معلومات حاصل ٿي جيڪا مستقبل ۾ ڪارآمد ثابت ٿيندي