ڪائنات ۾ زمين جو وجود
”رياض احمد بروهي“
ڪائنات ۾ زمين جي اھميت اڄ کان تقريبا 400 سئو سال پھريان دوربين جي ايجاد سان ٿي، خاص ڪري گذريل صدي ۾ ان بابت اسان جو فھم ڪافي حد تائين وڌيو آھي،
شروع ۾ انسان زمين کي ڪائنات جو مرڪز سمجھندو آيو .۽ ان ۾ موجود اھي تارا جيڪي عام اک سان ڏسڻ جي قابل ھئا اھي سڀ ڪائنات جو حصو تسليم ڪيا ويندا ھئا سترھين صدي ڌاري سر ويليم ھرشل ھڪ نظريو پيش ڪيو، جنھن ۾ سج کي ڪائنات جو مرڪز قرار ڏنو ويو. پر ان وقت ھن نظرئي تي ڪافي تنقيد ٿي، پر بعد ھن نظرئي کي تسليم ڪيو ويو ۽ بعد ۾ ويليم ھرشل ۽ ٻين سائنسدانن ھن ڳالھ جي ثابتي ڏني تہ سج ڪائنات جو نہ بلڪ نظام شمسي جو مرڪز آھي ”سج مرڪز“ وارو نظريو ھرشل کان اڳ "نڪولس ڪوپرنيڪس" پيش ڪيو ھو پر اهو دور مذهبي عروج تي هئڻ سبب ان وقت جي عالمن ان ڳالھ کي مڃڻ کان انڪار ڪيو ۽ مذهبي عالمن ان کي قدرت جي خلاف ورضين جي الزام ھيٺ موت جي سزا ڏني وئي.
ان کان علاوه ھرٽزپرنگ رسل ،اينيجنپ ڪينن ۽ سسلئا پين وڌيڪ تارن جي ڪلاسيفيڪيشن ڪئي ۽ مختلف بنيادن تي تارن کي ورھايو ويو ۽ ان وقت ڪائنات جي حد صرف انھن تارن تائين تسليم ڪئي ويندي ھئي
ويھين صدي جي شروعات ۾ (ايڏون ھبل) نالي فلڪياتدان پنھنجن ڪيل مشاھدن ۾ ٻڌايو تہ ڪائنات ۾ وڏي مفاصلي تي ستارن جا ميڙ موجود آھن، ۽ اھي عربين ستارن تي مشتمل آھن. ھن وڌيڪ ٻڌايو تہ انھن جھرمٽن جو تعداد تمام وڌيڪ آھي، ۽ ھڪٻئي کان وڏي مفاصلي، وٿي تي موجود آھن،
۽ اھڙي طريقي سان ڪائنات جي اصل حقيقت انسان ذات جي سامھون آئي
جيئن اجڪلھ اھا ڳالھ واضع ٿي چڪي آھي تہ ڪائنات جو ڪوبہ مرڪز ۽ سرحد نہ آھي. انڪري اھڙو ڪوبہ نقطو ھن ڪائنات ۾ نہ آھي جنھن جي نسبت سان اسان زمين جي جائي موجودگي بيان ڪري سگھون، پر مشاهدي هيٺ ڪائنات ان حدن تائين مشتمل آھي جيڪا مشاھدين جي زير نظر آھي ،ان ڳالھ کي نظر ۾ رکندي زمين کي ڪائنات جو مرڪز تصور ڪري سگهجي ٿو پر اج تائين اھا ڳالھ بہ واضع ناهي ٿي سگهي آهي تہ آيا ڪائنات محدود آهي يا لامحدود ڪجھ اهڙا بہ مفروضا موجود آهن جيڪي اسان جي ڪائنات کي گھڻين ڪائناتن مان هڪ ڪائنات جهڙي هڪ مثال آهي پر اڄ تائين گھڻين ڪائناتن واري مفروضن تي ڪوبہ واضع مشاهدن سان لاڳاپيل جواب ناهي ڏئي سگهيو
#Universe #Earth #ScienceJeDunya
No comments:
Post a Comment