ڪيمسٽري جو نوبل انعام

فزڪس کانپوءِ ڪيمسٽري ٻہ هزار اڻويھ جو نوبل انعام ليٿيم آئن بيٽرين جي ايجاد ڪندڙن جي نالي

دريا خان :-

اڄ جيڪي اسان بيٽري پنھنجي موبائل ليپ ٽاپ ۾ استعمال ڪري رهيا آهيون اها محنت بي گڊاينف، ايم اسٽينلي وٽنگهم ۽ اڪيرا يوشينو جي آهي 

رائل سويڊش اڪيڊمي آف سائنس پاران هن سال جو ڪيميائي نوبل انعام ٽين ڪيميادانن کي ڏنو ويو جن پنھنجي تحقيقن وسيلي وري وري چارج ٿيڻ واري ليٿيم آئن بيٽريون ايجاد ڪيون جن ۾... جون بي گڊاينف، ايم اسٽينلي وٽنگهم ۽ اڪيرا يوشينو آهن 

هن سال نوبل انعامن جي قميت پاڪستاني چوڏهن ڪروڙ رکي وئي آهي جيڪا ٽنھي نوبل انعام حاصل ڪندڙن ۾ ونڊي ويندي 

ليٿيم آئن بيٽريون هڪ وڏي عرصي جي محنت تحقيقن کانپوءِ پندرهن سالن کانپوءِ ٺهي 1970ع ۾ تيل جي عالمي کوٽ کي نظر ۾ رکندي ڊاڪٽر اسٽينلي حاصل توانائي کي اهڙن ذريعن تي ڪم شروع ڪيو جن جو واسطو تيل گيس يا ڪوئلي رڪازي ٻارڻ تي نہ هئو ان ڪوشش ۾ انھن دريافت ڪيو تہ ان مقصد لاءِ ليٿيم جو استعمال ڪارآمد رهندو آهي

شروعات ۾ جيڪا ليٿيم بيٽري ٺاهي وئي اها ڪمزور هجڻ سبب صرف ٻين وولٽ تائين ڪم ڪري سگھي پئي

ان دوران جون گڊاينف ڪم کي اڳتي وڌائيندي انھي بيٽري ۾ وڌيڪ تبديليون آنديون جنھن کانپوءِ چار وولٽ واري هڪ تجرباتي ليٿيم آئن بيٽري تيار ٿي جيڪا اڃان تجارتي سطح لاءِ اهل نہ هئي

پر هي مرحلو بہ جاپان جي اڪيرا يوشينو 1985ع ۾ ڪامياب ڪري ڇڏيو ۽ دنيا جي پھرين اهڙي ليٿيم آئن بيٽري تيار ڪرڻ ۾ ڪامياب ٿي ويا جيڪا تجارتي سطح تي فائديمند بہ هئي

جنھن کانپوءِ اڄ تائين ليٿيم آئن بيٽرين جو استعمال ۽ صلاحيت ۾ مسلسل اضافو ٿيو هڪ عام ليٿيم آئن بيٽري کي ٽي سئو کان پنج سو دفعا چارج ڪري سگھجي ٿي جڏهن تہ ڪجھ نئين ليٿيم بيٽريون ننڍيون هجڻ سان گڏوگڏ وڌيڪ بجلي ذخيرو ڪرڻ جي صلاحيت رکندڙ آهن جن کي ڏھ ھزار کان هڪ لک دفعو چارج ڪري سگھجي ٿو

فزڪس جو نوبل انعام ماڻيندڙ

https://www.facebook.com/groups/ScienceJeDuniya/permalink/2466911726924237/

#ChemistryNobelPrize2019

Group #ScienceJeDuniya Page #ScienceJeDunya

Blogger https://sciencejeduniya.blogspot.com