سائنسدانن شروعاتي ڪائنات ۾ موجود ڪاري مادي جو پتو لڳائي ڇڏيو
"دريا خان سنڌي"
هڪ عرصي کان سائنسدانن جو اھو خيال رهيو آهي تہ ڪائنات جي شروعاتي ڪجھ ارب سالن ۾ ڪھڪشائن جي ويجهو ڪارو مادو گھٽ مقدار ۾ موجود هو پر انهن کي ان سبب جو علم نہ هو، هاڻي کان پھرين پري وارين ڪهڪشائن جا جيترا سروي ڪيا ويا انهن ۾ ڪاري مادي جي مقدار نسبتن گھٽ معلوم ٿي جڏهن تہ ويجھڙائيءَ ۾ ڪهڪشائون جيڪي گهٽ پراڻيون آهن انهن ۾ ڪاري مادي جي مقدار گهڻي معلوم ٿئي ٿي.
ڪارو مادو ڇوجو عام مادي سان ڪو معاملو نٿو رکي سواءِ ڪشش ثقل جي معاملي جي ان ڪري مادي جي سڌو سنئون سڃاڻپ ڪرڻ ممڪن ناهي پر عام مادي تي ڪاري مادي جي ڪشش جي اثر جي اڻ سڌي طرح سڃاڻپ ڪري سگھجي ٿي پر ائين ڪرڻ آسان ناهي ان لاءِ انتھائي حساس اوزارن سان ستارن جي حرڪت جي پيمائش گھربل هوندي آهي، پري وارين ڪهڪشان جي ستارن ۾ اهڙي حرڪت جي پيمائش ڪرڻ گهڻي ڀاڱي مشڪل ھوندي آهي.
هاڻي هڪ نئين اسٽڊي ۾ سائنسدانن 10 ارب نوري سال پري ڪهڪشائن ۾ ستارن جي گردش جي رفتار جو جديد ترين ۽ حساس ترين اوزارن جي مدد سان تجزيو ڪيو آهي ۽ ان نتيجي تي پھچي ويا آهن تہ گهٽ ۾ گهٽ 10 ارب سال پھريان بہ ڪائنات ۾ گهڻو ڪري ايترو ئي ڪارو مادو موجود هو جيترو هاڻي آهي.
هي نتيجو فزڪس جي ماهرن جي توقع جي عين مطابق آهي جڏهن تہ ان کان اڳ جي نتيجن جن ۾ ڪائنات جي آغاز ۾ ڪاري مادي جي مقدار کي گهٽ ٻڌايو ويو هو اھو ماهرن جي توقع جي خلاف هو، ماهرن کي ھميشہ اها اميد هئي تہ وڌيڪ حساس اوزارن سان ڪي ويندڙ مشاهدا ان ڳالھ کي ثابت ڪري ڇڏيندا تہ ڪائنات جي آغاز ۾ بہ ڪاري مادي جي مقدار ايتري ئي هئي جيتري هاڻي آهي.
ان نئين سروي سان ان پرک جي تصديق ٿي وئي آهي تہ ڪائنات ۾ ڪاري مادي جي مقدار ھميشہ عام مادي کان تقريبن پنجوڻ رهي آهي
No comments:
Post a Comment